आज, आपण शैक्षणिक कर्ज योजना, राज्य सरकारच्या कल्पक उपक्रमाचा अभ्यास करू. अनुसूचित जाती आणि अनुसूचित जमातीच्या आर्थिक अडचणीत असलेल्या विद्यार्थ्यांना महाराष्ट्र राज्य सरकार एक लाख पन्नास हजार रुपयांपर्यंतचे अनुदान देईल जेणेकरून ते स्वतःचे शिक्षण पूर्ण करू शकतील. कमी उत्पन्न असलेल्या घरांतील व्यक्तींना त्यांच्या मूलभूत गरजा पूर्ण करण्यासाठी संघर्ष करावा लागतो. त्यांची जगण्याची पद्धत अगदी साधी आहे. त्यांना अनेक आव्हानांचा सामना करावा लागतो. त्यांच्या आर्थिक अडचणींमुळे ते त्यांच्या मुलींना महाविद्यालयीन पदवी देखील देऊ शकत नाहीत. ते त्यांच्या मुला-मुलींना बारावीपर्यंत कसे शिक्षण देतात, पण बजेटच्या कमतरतेमुळे ते त्यापलीकडे त्यांचे शिक्षण चालू ठेवू शकत नाहीत. काहींना शाळा सोडण्यास भाग पाडले जाते. त्या शालेय शिक्षणातून पदवी घेतल्यानंतर त्यांना काम करावे लागते. परिणामी या संस्कृतीतील मुलांनाही शिक्षणाची संधी मिळत नाही. महाराष्ट्र सरकारने या सर्वांच्या प्रकाशात शैक्षणिक कर्ज योजना म्हणून शैक्षणिक कर्ज योजना 2024 सुरू केली. आर्थिकदृष्ट्या वंचित विद्यार्थ्यांना त्यांचे शिक्षण पूर्ण करण्यात मदत करणे हे राज्याच्या शैक्षणिक कर्ज योजनाचे ध्येय आहे जेणेकरून ते पुढील शिक्षण घेऊ शकतील.
शैक्षणिक कर्ज योजनेची थोडक्यात माहिती |
| योजनेचे नाव | शैक्षणिक कर्ज योजना |
| कोणी सुरू केली | महाराष्ट्र सरकार |
| लाभाची रक्कम | 1 लाख 50 हजार रुपयांची आर्थिक मदत |
| उद्देश | विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षणासाठी प्रोत्साहित करणे |
| लाभार्थी | आर्थिकदृष्ट्या गरीब कुटुंबातील विद्यार्थी |
| अर्ज प्रक्रिया | ऑफलाइन |
| अधिकृत वेबसाइट | https://sjsa.maharashtra.gov.in/ |
शैक्षणिक कर्ज योजनेचे उद्देश |
- या योजनेचे प्राथमिक उद्दिष्ट हे सुनिश्चित करणे आहे की कमी उत्पन्न असलेल्या कुटुंबातील मुलांना शिक्षणात कोणतेही आर्थिक अडथळे येऊ नयेत.
- महाराष्ट्रातील विद्यार्थ्यांना राज्यात त्यांचे शिक्षण घेण्यासाठी प्रवृत्त करणे.
- महाराष्ट्र राज्यातील अनेक विद्यार्थी अत्यंत कमी उत्पन्न असलेल्या कुटुंबातून आलेले आहेत, ज्यामुळे त्यांच्या मुलांना शिक्षण घेण्यापासून रोखले जाते. महाराष्ट्र सरकारने शिक्षणासाठी वित्तपुरवठा कार्यक्रम सुरू केला.
- विद्यार्थ्यांमध्ये आत्मनिर्भरता निर्माण करणे आणि त्यांना अभ्यास करण्यास प्रवृत्त करणे.
- ग्रामीण भागातील विद्यार्थ्यांना या कार्यक्रमातून अधिक फायदा होईल कारण यामुळे त्यांना पुढील शिक्षण घेणे, रोजगार मिळणे आणि स्वतंत्र बनणे शक्य होईल.
- विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक कर्ज सहाय्य योजना शैक्षणिक कर्ज कार्यक्रमांतर्गत अत्यंत कमी व्याजदरात कर्ज मिळू शकते.
- मुलांचे शिक्षण पूर्ण करायचे असून, त्यांना स्वावलंबी बनवणे हा या प्रकल्पाचा उद्देश आहे.
शैक्षणिक कर्ज योजनेची वैशिष्ट्ये |
- शैक्षणिक कर्जासाठी योजना महाराष्ट्र सरकारने विद्यार्थ्यांसाठी शैक्षणिक कर्ज योजना 2024 कार्यक्रम सुरू केला आहे.
- आर्थिक अडचणीत असलेले विद्यार्थी एकूण रु.च्या कर्जासाठी अर्ज करू शकतील. शैक्षणिक कर्ज योजनेतून 1 लाख 50 हजार.
- हा योजना विद्यार्थ्यांना त्यांच्या उच्च शिक्षणानंतर रोजगार शोधण्यात आणि स्वतःच्या दोन पायावर उभे राहून त्यांचे स्वातंत्र्य विकसित करण्यास मदत करेल.
- लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात शैक्षणिक कर्ज योजना 2024 च्या पुरस्काराची रक्कम जमा केली जाईल.
- हा एक अतिशय महत्त्वाचा कार्यक्रम आहे जो राज्याच्या विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षण घेण्यास अनुमती देण्यासाठी सुरू करण्यात आला होता.
- शैक्षणिक कर्ज योजना 2024 अंतर्गत कर्जावर तुलनेने कमी व्याजदर असेल.
- विद्यार्थ्यांना पुढील शिक्षणासाठी प्रोत्साहन देणे हे या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट आहे.
- आर्थिकदृष्ट्या अडचणीत असलेल्या विद्यार्थ्यांना त्यांचे शिक्षण पूर्ण करण्यासाठी इतरांकडून जास्त व्याजदराने पैसे घेणे आता आवश्यक नाही.
- विद्यार्थी शैक्षणिक कर्ज योजनातून सहज नफा मिळवू शकतात कारण अर्ज प्रक्रिया अत्यंत सोपी करण्यात आली आहे.
शैक्षणिक कर्ज योजनेचे फायदे |
- शैक्षणिक कर्ज योजनातर्गत विद्यार्थ्याला पुढील शिक्षणासाठी १ लाख पन्नास हजार रुपयांपर्यंतचे कर्ज मिळू शकते.
- या योजनेअंतर्गत दिले जाणारे कर्ज हे फक्त 3 टक्के व्याज दरावर दिले जाते
- हा योजना कमी उत्पन्न असलेल्या कुटुंबातील विद्यार्थ्यांना त्यांचे शिक्षण पूर्ण करण्यास आणि उच्च शिक्षण घेण्यास मदत करतो.
- जे विद्यार्थी शैक्षणिक कर्ज योजनेसाठी पात्र ठरतात त्यांना त्यांच्या राहण्याचा खर्च आणि त्यांच्या अभ्यासक्रमाच्या खर्चासाठी निधी मिळतो.
- या योजनेनुसार, जोपर्यंत विद्यार्थी वर्गात प्रवेश घेतात तोपर्यंत त्यांना कर्ज मिळते.
- शैक्षणिक कर्ज योजनेंतर्गत विद्यार्थ्यांना स्वातंत्र्य आणि स्वयंपूर्णता प्राप्त होईल.
- शैक्षणिक कर्ज योजनाद्वारे प्रदान केलेल्या कर्जाची परतफेड कालावधी वाढविण्यात आली आहे. विद्यार्थ्यांच्या कुटुंबीयांनी आता काळजी करण्याची गरज नाही.
- या योजनेअंतर्गत विद्यार्थ्यांना त्यांचे शिक्षण बंद करण्याची आवश्यकता नाही.
- या योजनाच्या परिणामी विद्यार्थी त्यांची शाळा पूर्ण करतील, उच्च शिक्षण घेतील आणि नोकऱ्या मिळवतील.
- नोकरी मिळाल्यानंतर, विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक कर्ज योजनेअंतर्गत त्यांच्या शैक्षणिक कर्जाची परतफेड करण्यासाठी पाच वर्षांपर्यंतचा कालावधी असतो.
- विद्यार्थी कर्ज योजना त्यांना स्वयंपूर्ण होण्यास मदत करेल.
- त्यांच्या अभ्यासादरम्यान, जे विद्यार्थी शैक्षणिक कर्ज योजनेअंतर्गत कर्ज घेतात त्यांना फक्त व्याज भरावे लागते.
- हे खर्च विद्यार्थ्याद्वारे कोणत्याही सरकारी बँक, खाजगी बँक किंवा ना-नफा संस्थांद्वारे कव्हर केले जातील.
शैक्षणिक कर्ज योजनेचा लाभ |
- विद्यार्थी कर्ज योजना अत्यंत कमी व्याज दर आकारतो.
- शैक्षणिक कर्ज कार्यक्रमांतर्गत, विद्यार्थी देशांतर्गत आणि परदेशात त्यांचा अभ्यास पूर्ण करू शकतात.
- या योजनामुळे मुलांचे जीवनमान उंचावेल.
- शैक्षणिक कर्ज योजनाद्वारे विद्यार्थ्यांना सक्षम केले जाईल.
- शैक्षणिक कर्ज योजना विद्यार्थ्यांना स्वतःसोबतच स्वावलंबी बनवेल.
- या योजनामुळे राज्यातील तरुणांना उज्ज्वल भविष्य मिळेल.
- विद्यार्थ्यांच्या कुटुंबीयांना त्यांच्या शिक्षणासाठी मोठ्या व्याजावर बँक कर्ज घ्यावे लागणार नाही.
शैक्षणिक कर्ज योजनेचे लाभार्थी |
- शैक्षणिक कर्ज योजनेचा लाभ हा महाराष्ट्र राज्यातील सर्व उच्च शिक्षण घेणाऱ्या विद्यार्थ्यांना होईल
शैक्षणिक कर्ज योजनेअंतर्गत दिली जाणारी लाभ रक्कम
शैक्षणिक कर्ज योजनेअंतर्गत राज्यातील विद्यार्थ्यांना पात्र विद्यार्थ्यांना 1 लाख 50 हजार रुपयांचे कर्ज दिले जाते त्यावर अत्यंत कमी व्याज दराने हे कर्ज परतफेड करावे लागते. शैक्षणिक कर्ज योजनेअंतर्गत योजनेचे कर्जावरील व्याजदर शैक्षणिक कर्ज योजनेअंतर्गत जे विद्यार्थी पात्र असतील त्या विद्यार्थ्यांना सरकारकडून महाराष्ट्र राज्यातील सरकारकडून दीड लाखापर्यंतचे कर्ज दिले जाते आणि त्या कर्जाचा व्याजदर हा केवळ 3 टक्के आकारला जातो
शैक्षणिक कर्ज योजनेचे नियम |
- शैक्षणिक कर्ज शैक्षणिक कर्ज योजनेचा सहाय योजनेचा लाभ केवळ महाराष्ट्रातील विद्यार्थ्यांना दिला जातो.
- एखाद्याचे पूर्वीचे विद्यार्थी कर्ज असल्यास किंवा कोणत्याही संस्थेचे कर्ज चुकले असल्यास या कार्यक्रमासाठी पात्र होऊ शकत नाही.
- इतर राज्यातील विद्यार्थी या योजनेच्या लाभासाठी पात्र असणार नाहीत.
- अनुसूचित जाती, जमाती आणि अल्पसंख्याकांच्या विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक कर्ज प्रणाली अंतर्गत लाभ मिळतील.
- या योजनासाठी पात्र होण्यासाठी, विद्यार्थी 18 ते 30 वयोगटातील असणे आवश्यक आहे.
- शैक्षणिक कर्ज योजनाचा वापर करणाऱ्या विद्यार्थ्यांचे कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न पाच लाखांपेक्षा कमी असणे आवश्यक आहे.
- महाविद्यालयातून पदवी घेतल्यानंतर, कर्जदारांना त्यांच्या कर्जाची परतफेड करण्यासाठी सहा महिने ते पाच वर्षांचा कालावधी असतो.
- या योजनाचा लाभ घेण्यासाठी, विद्यार्थ्यांच्या पालकांना सरकारने नोकरीवर ठेवू नये. शैक्षणिक कर्ज प्रणाली अंतर्गत, मुलाचे पालक(चे) विद्यार्थी कर्जाची हमी देतील. एखाद्या विद्यार्थ्याने त्यांच्या अभ्यासाच्या मध्यभागी शाळा सोडल्यास या प्रणालीचा फायदा होणार नाही.
- शिक्षण घेत असलेले विद्यार्थी 1 एप्रिल 2009 पासून सुरू होणाऱ्या शैक्षणिक कर्ज योजनेचा लाभ घेण्यास पात्र असतील.
- ज्या विद्यार्थ्यांची नावे महाविद्यालयाच्या डेटाबेसमधून कोणत्याही कारणास्तव काढून टाकली गेली आहेत त्यांना हा योजना मदत करणार नाही.
शैक्षणिक कर्ज योजनेसाठीची आवश्यक कागदपत्रे |
- विद्यार्थ्याचे आधार कार्ड
- विद्यार्थ्यांचे पॅन कार्ड
- ओळखपत्र
- उत्पन्नाचे प्रमाणपत्र
- जातीचे प्रमाणपत्र
- रहिवासी प्रमाणपत्र
- पासपोर्ट आकारात फोटो
- यापूर्वी कोणत्याही बँकेकडून शैक्षणिक कर्ज न घेतल्याचे प्रमाणपत्र
- मागील वर्षीची गुणपत्रिका
- शैक्षणिक खर्चाची आकडेवारी व अभ्यासक्रम कालावधीचा पुरावा
शैक्षणिक कर्ज योजनेअंतर्गत येणाऱ्या बँका |
- स्टेट बँक ऑफ इंडिया
- युनियन बँक
- आयडीबीआय बँक
- पंजाब नॅशनल बँक
- बडोदा बँक
- स्टेट बँक ऑफ हैदराबाद
- बँक ऑफ महाराष्ट्र
- ओरिएंटल बँक ऑफ कॉमर्स
- युनायटेड बँक ऑफ इंडिया
- बँक ऑफ इंडिया
- सिंडिकेट बँक
- इंडियन बँक
- सेंट्रल बँक ऑफ इंडिया
- एचडीएफसी बँक
- कॅनरा बँक
- आदी बँकांचा समावेश आहे.
- शैक्षणिक कर्ज मिळणाऱ्या अभ्यासक्रमांची यादी, पदवी अभ्यासक्रम पदव्युत्तर अभ्यासक्रम मास्टर व पीएचडी व्यवसायिक अभ्यासक्रम, संगणक कृषी अभियांत्रिकी, पशुवैद्यकीय वैद्यकीय, विधी शैक्षणिक कर्ज,
शैक्षणिक कर्ज योजनेअंतर्गत किती मिळते कर्ज |
शैक्षणिक कर्ज योजनेच्या अटींनुसार विद्यार्थी भारतात शिक्षणासाठी 10 लाखांपर्यंत आणि परदेशात अभ्यासासाठी 20 लाखांपर्यंत कर्ज घेऊ शकतात.
तथापि, कर्ज देण्यापूर्वी, विद्यार्थ्यांची पुढील अभ्यासाची गरज आणि कर्जाची परतफेड करण्याची त्यांची क्षमता यासह घटक विचारात घेतले जातात.
शैक्षणिक कर्ज योजनेचा अर्ज रद्द होण्याची कारणे |
- अर्ज करणारा विद्यार्थी मूळचा महाराष्ट्र राज्याचा नसेल तर या योजनेतर्गत सादर केलेला अर्ज नाकारला जाईल.
- अर्जदार विद्यार्थ्याने मागील वर्षी उत्तीर्ण न केल्यास त्यांचा अर्ज रद्द केला जाईल.
- सरकारी बँक किंवा अन्य संस्थेकडून कर्ज असल्यास विद्यार्थ्यांचा अर्ज नाकारला जाईल.
- अर्जदार विद्यार्थ्याने इतर कोणत्याही विद्यार्थी कर्जाची परतफेड न केल्यास अर्ज रद्द केला जातो.
- अर्जदार विद्यार्थ्यांच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न 5 लाखापेक्षा जास्त असेल तर अर्ज रद्द होतो.
शैक्षणिक कर्ज योजनेची अर्ज प्रक्रिया
- शैक्षणिक कर्ज योजनेसाठी ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया नाही; पात्र होण्यासाठी तुम्ही व्यक्तिचलितपणे अर्ज केला पाहिजे.
ऑफलाइन पद्धत कशी ती बघू
- ज्या विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक कर्ज योजनेचा लाभ घ्यायचा आहे त्यांनी आपल्या जवळच्या बँकेला भेट देऊन कर्ज कार्यक्रमासाठी बँकेमार्फत अर्ज करावा.
- कृपया अर्ज पूर्णपणे आणि अचूक भरा.
- तुमच्या अर्जासोबत आवश्यक कागदपत्रे संलग्न करा.
- त्यानंतर अर्ज बँकेकडे पाठवावा.
- बँक व्यवस्थापक तुमच्या अर्जाचे आणि कोणत्याही सहाय्यक कागदपत्रांचे पुनरावलोकन करेल.
- पडताळणीनंतर शैक्षणिक कर्ज योजनेअंतर्गत कर्जाची रक्कम तुमच्या खात्यात जमा केली जाईल.
- या ऑफरचा लाभ घेण्यासाठी शैक्षणिक कर्ज अर्ज भरणे हा एक सोपा मार्ग आहे.
