नवीन आयकर वर्ष सुरु होताच करदात्यांची ITR भरण्याची लगबग सुरु होते. गेल्या काही वर्षात आयकर विभागाने करदात्यांसाठी ITR फाईल करणे सोपे व्हावे म्हणून अनेक बदल केले आहेत. यामध्ये आता आयकर विभागाने आर्थिक वर्ष 2024-25 (मूल्यांकन वर्ष 2025-26) साठी आयकर रिटर्न (ITR) भरण्यासाठी एक्सेल-आधारित उपयुक्तता जारी केल्या आहेत.
ही ऑफलाइन साधने आता ITR-1 (सहज) आणि ITR-4 (सुगम) साठी उपलब्ध असेल आणि अधिकृत ई-फायलिंग पोर्टलवरून डाउनलोड करता येतात. एक्सेल उपयुक्तता आता सक्रिय झाल्या आहेत तरी, ऑनलाइन ITR दाखल करण्याचा पर्याय अद्याप उपलब्ध नाही.
एक्सेल युटिलिटी आवृत्तीमुळे आयकर रिटर्न भरणे खूप सोपे होईल. आयकर विभागाने सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म X वर एका पोस्टद्वारे एक्सेल युटिलिटीज जारी करण्याची घोषणा केली आहे. आयकर विभागाने X वर म्हटले आहे की, “करदात्यांनी लक्ष द्या! मूल्यांकन वर्ष 2025-26 साठी आयटीआर-1 आणि आयटीआर-4 साठी एक्सेल युटिलिटी लाँच करण्यात आली आहे आणि आता करदात्यांना उपलब्ध आहे.”
HSBC अँड असोसिएट्सचे भागीदार हिमांश सिंगला म्हणतात, “आयटीआर-1 च्या स्कीममध्ये एक अतिशय महत्त्वाचा बदल करण्यात आला आहे. युटिलिटीमध्येच एक नवीन प्रमाणीकरण नियम लागू करण्यात आला आहे. याअंतर्गत विशेष दरांखाली किंवा ऑनलाइन गेम, लॉटरी, क्रिप्टो, मालमत्ता हस्तांतरण यासारख्या स्रोतांमधून उत्पन्न असलेल्या करदात्यांना आयटीआर-2 किंवा इतर योग्य फॉर्म वापरावा लागेल.”
आर्थिक वर्ष 2024-25 (मूल्यांकन वर्ष 2025-26) साठी 50 लाख रुपयांपर्यंत एकूण उत्पन्न असलेले निवासी व्यक्ती (सामान्यतः निवासी नसलेले म्हणून वर्गीकृत केलेले वगळता) आयटीआर-1 फॉर्म दाखल करू शकतात. यामध्ये पगारातून मिळणारे उत्पन्न, एका घराची मालमत्ता, व्याज यासारखे इतर स्रोत, कलम 112A अंतर्गत 1.25 लाख रुपयांपर्यंत दीर्घकालीन भांडवली नफा आणि 5,000 रुपयांपर्यंत कृषी उत्पन्नाचा समावेश आहे.
व्यक्ती, हिंदू अविभाजित कुटुंब म्हणजे HUFs आणि कंपन्या (LLPs व्यतिरिक्त) जे रहिवासी आहेत आणि ज्यांचे एकूण उत्पन्न 50 लाख रुपयांपर्यंत आहे व ज्यांचे उत्पन्न व्यवसाय आणि व्यवसायातून आहे ते ITR-4 दाखल करू शकतात. यामध्ये, उत्पन्नाची गणना कलम 44AD, 44ADA किंवा 44AE अंतर्गत केली जाते. तसेच, ज्यांना 2024-25 (AY 2025-26) आर्थिक वर्षासाठी कलम 112A अंतर्गत 1.25 लाख रुपयांपर्यंत दीर्घकालीन भांडवली नफा मिळाला आहे त्यांना देखील ITR-4 फॉर्म भरावा लागेल.
