गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग हा भारतातील महिलांमध्ये दुसरा सर्वात सामान्य कर्करोग आहे. हा कर्करोग गर्भाशय मुखामध्ये होतो आणि तो ह्युमन पॅपिलोमाव्हायरसमुळे होतो. या विषाणूमुळे लिंगाचा कर्करोग, गुदद्वाराचा कर्करोग आणि ऑरोफॅरिंजियल कर्करोगासह गर्भाशयाच्या मुखाचा आणि इतर कर्करोग होऊ शकतो.
ऑरोफॅरिंजियल कॅन्सर हा घशाच्या मागील भागात उद्भवणारा कर्करोग आहे, ज्याला ऑरोफरीन्जियल (Oropharynx) म्हणतात. अशा परिस्थितीत, या सर्व कर्करोगाचा धोका केवळ एका लसीने कमी केला जाऊ शकतो, ज्याबद्दल डॉ. रवी मेहरोत्रा, (माजी संचालक, नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ कॅन्सर प्रिव्हेंशन)(Former Director, National Institute of Cancer Prevention & Research) यांनी माहिती दिली आहे.
ह्युमन पॅपिलोमाव्हायरस लस ही विशिष्ट प्रकारच्या मानवी पॅपिलोमाव्हायरसच्या संसर्गास प्रतिबंध करणारी लस आहेत. उपलब्ध एचपीव्ही लसी दोन, चार किंवा नऊ प्रकारच्या एचपीव्हीपासून संरक्षण करतात. सर्व HPV लसी किमान HPV प्रकार 16 आणि 18 पासून संरक्षण करतात, ज्यामुळे गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाचा सर्वात मोठा धोका असतो.
डॉ. रवी मेहरोत्रा यांनी सांगितले की, मानवी पॅपिलोमा विषाणूच्या संसर्गामुळे केवळ गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोगच नाही तर लिंगाचा कर्करोग, गुदद्वाराचा कर्करोग आणि ऑरोफॅरिंजियल कर्करोग देखील होतो. अशा परिस्थितीत, जर तुम्हाला ही एक लस मिळाली तर तुम्ही या 4 कर्करोगाचा धोका कमी करू शकता.
स्ट्रॅथक्लाइड आणि एडिनबर्ग विद्यापीठांच्या सहकार्याने सार्वजनिक आरोग्य स्कॉटलंडने प्रकाशित केलेल्या अभ्यासात असे आढळून आले की, एचपीव्ही लस गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाला रोखण्यासाठी अत्यंत प्रभावी आहे. 2008 मध्ये, स्कॉटलंडमध्ये 9 ते 14 वर्षे वयोगटातील मुलींना ही लस दिली गेली होती.
आता त्यांचे वय 25 ते 30 वर्षे आहे. त्यांची तपासणी करण्यात आली. अशाप्रकारे, या संशोधनातून असे समोर आले आहे की, आतापर्यंत ही लस घेतलेल्या सर्व मुलींमध्ये एकही केस दिसून आलेली नाही. हा पहिलाच अहवाल आहे ज्यामध्ये इतके व्यापक संशोधन केले गेले आहे आणि 100% सकारात्मक परिणाम दिसून आले आहेत.
डॉ. रवी मेहरोत्रा यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगासाठी एचपीव्ही लसीकरण 2016 मध्ये कर्करोग दिनाला सुरू करण्यात आले होते. गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग रोखण्यासाठी भारतातील पहिली स्वदेशी विकसित लस, CERVAVAC ची किंमत 200-400 रुपये आहे आणि ती सर्व खाजगी रुग्णालयांमध्ये उपलब्ध आहे. SII ने विकसित केलेल्या CERVAVAC ला भारताच्या ड्रग कंट्रोलर जनरलने मान्यता दिली आहे. त्याचबरोबर विदेशी लसीची किंमत 2000 ते 4000 रुपयांपर्यंत आहे.
डॉ रवी मेहरोत्रा पुढे म्हणतात, ही लस प्रत्येकाने घेणे महत्वाचे आहे. यामुळे तुम्हाला या जीवघेण्या आजारापासून बचाव करता येईल. पण यासोबतच वेळोवेळी स्क्रीनिंगही आवश्यक आहे. कारण यामुळे कर्करोगाची सर्व प्रकरणे टाळता येत नाहीत, नियमित तपासणी सुरू ठेवली पाहिजे. तसेच, सरकारने शक्य तितक्या लवकर भारतातील लसीकरण कार्यक्रमात एचपीव्ही लसीचा समावेश करावा जेणेकरुन आपण गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग हा दुर्मिळ आजार बनवू शकू.
